(tựa hơi sê-í-sến, nhưng đang bu-ồn-buồn nên bà con thông cảm)
Sáng nay có lẽ cái tin Dự thảo mới về tổ chức và hoạt động của cty CK sẽ cấm cty CK cho KH vay tiền chơi chứng, góp phần làm giá cp suy giảm sau 2 phiên ngóc đầu khởi nghĩa. Giá cp tăng có thể giúp NH, cty CK và NĐT xả bớt hàng kẹt, nhưng nó cũng làm tăng NAV của NĐT, nó cũng khiến cho cả Thị trường tỉnh lại mà xem xét giá trị của cp (vốn cứ bị báo chí so với rau, rau nào cho rau-tức được như cổ phiếu?) nhưng quan trọng, tui nghĩ việc tăng giá còn giúp … giảm áp lực xả hàng. Cụ thể theo lý loạn của tui, giá tăng và thanh khoản tăng sẽ làm giảm cái áp lực vốn buộc mọi NH và cty CK cùng xả hàng vào cùng 1 thời điểm. Nhưng nếu giờ Dự luật có hiệu lực, các cty có chứng sẽ phải xả hàng càng nhanh càng tốt để sớm tất toán margin, kể cả những HĐ chưa đến hạn, mới tái tục hay loại 0 kỳ hạn ở cty CK HSC (vốn nổi tiếng với việc cho KH đánh margin online).
Nói vậy thôi chứ chuyện này cũng không phải là nội dung chính ở đây. Vấn đề là đọc tin này có lẽ những kẻ cò chứng như tụi tui thêm buồn, không phải lý do là “chẳng hiểu vì sao tui buồn” mà là tui có cảm giác các dịch vụ mà có thể giúp cty CK sống sót cứ dần bị chặt, bị cắt. Bảo cấm cty CK cho vay tiền, thế thì ngay cả cái vụ ứng tiền trực tuyến (vốn ít rủi ro) cũng là cho vay tiền mà thôi (ứng tiền kiểu này 0 buộc KH phải lập HĐ, nhưng nếu ứng qua NH, có NH nào không bắt NĐT lập hợp đồng???). Nhìn qua các cty thuộc nhóm NH, tài chính, bảo hiểm mà xem, họ có quyền đa dạng hóa bao nhiêu dịch vụ của họ. Nhìn xa hơn mà xem, các cty CK trên thế giới cũng có thể cung cấp rất nhiều đồ chơi cho KH của họ. Tại sao bên mình làm MG thì chỉ được đặt lệnh, khớp lệnh cho KH? Dịch vụ cơ bản nhất của cty CK mà chỉ có ăn phí 0,15-0,3% thì cty lấy gì sống?
Nếu có ai muốn tìm hiểu xem trong vòng 10 năm qua, ai là người có công (hay có tội) khai phá ra các dịch vụ tài chính, đòn bẩy cho KH, thì cá nhân tui cho rằng đó là … 1 bậc đàn anh của tui, làm GĐ chi nhánh 1 cty CK thuộc loại lớn. Ngay từ thời kỳ đầu anh ấy đã biết triển khai repo, cầm cố, ứng tiền… trong khi các cty CK khác dạn lắm thì mới chỉ cho KH … chậm tiền. Margin ở xứ ta, tui nghĩ cũng là 1 biến dạng của cầm cố mà ra thôi. Anh ấy nói đơn giản cứ copy của nước ngoài vào mà làm. Chính nhờ những dịch vụ như thế mà CN cty anh ấy tuy mang tiếng nhà nước nhưng cũng linh hoạt chả kém gì các bác tư nhân như SSI. Ai ngờ chứng trường xứ mình copy 10 năm chưa xong, khi cóp thì cứ phải lén lút vì “cty CK là loại hình kinh doanh có điều kiện”, chỉ được phép làm những gì nhà nước cho phép.
“Nạn giải chấp” lúc này có thể bị coi là tội của các cty CK (hầu như mọi cty CK), nhưng nếu đi vào chi tiết thì có lẽ chính 0 có quy định (vốn nên có sớm) thì các cty CK mới cho vay với tỷ lệ nhiều khi kinh hoàng (KH chả cần ký quỹ 1 đồng nào, lấy số má ra làm tín chấp), chứ bản thân loại dịch vụ này cũng có độ an toàn nhất định, cũng như nó cũng đóp góp rất lớn vào việc duy trì thanh khoản cho chứng trường. Nay nếu cấm, tất nhiên cty CK phải nghe theo, nhưng liệu Luật nhà mình có cấm được 1 bên thứ ba nào khác cho dân vay tiền chơi chứng không? Rồi khi thị trường suy giảm, liệu bên thứ ba đó có đổ hàng ra bán, cạo lông cừu dân như vừa qua hay không? Tui nghĩ, rõ ràng đây không phải là cách giải quyết được vấn đề. Nói cách khác, ước gì cho tới ngày… xưa, khi mà chưa có 100 cty CK, khi mà NĐT chưa hiểu thế nào là margin, khi chưa ai tạo ra … rủi ro.
Có a bạn tui sáng nay nói: đó chỉ là quy định tạm thời để chấn chỉnh lại tình hình chứng trường, và chờ cho đến khi BTC ra được văn bản hướng dẫn về GD ký quỹ. Chắc vậy. Hy vọng là văn bản đó ra sớm.