Tui mới đọc bài viết “PVS: phát hành rồi trả cổ tức, cổ đông bị thiệt?” trên Vietstock và thấy lập luận của họ rất có lý. Tiếc là Vietstock đăng bài lại đúng vào ngày 15/1, tức là ngày gd XD của PVS, như vậy đã điều chỉnh xong rồi, muộn. Tiếc hơn là chả thấy mấy bác hiệp hội nào góp ý, có lẽ vụ này 0 đáng để nói như mấy cái vĩ mô. Tiếc nhất là nếu Vietstock đăng sớm vài ngày thì hay hơn, có thể các bác bên HNX sẽ xem xét lại.
Có thể tóm tắt 2 đợt chốt quyền lồng vào nhau của PVS như sau:
– Ngày 10/12/2012: PVS gd XR, tỷ lệ thưởng 20:3, tỷ lệ quyền 20:7 giá phát hành 10k/cổ, ngày chốt d/s cổ đông 12/12/2012, ngày hết hạn đóng tiền mua 18/01/2013. Số cổ đang lưu hành thực tế tại thời điểm này là 2.978.020.940.000 cổ (đợt 1).
– Ngày 15/01/2013: PVS gd XD, cổ tức 1k/cổ và trong thông báo của HNX ghi rõ “Tỷ lệ chi trả tính theo vốn điều lệ tại ngày chốt danh sách là: 2.978.020.940.000“. Theo bảng giá của HNX, giá tham chiếu PVS trong ngày này bị trừ đúng = mức cổ tức = 1k/cổ (đợt 2)
Theo tui biết, trước đây cũng từng có cty NY đề nghị thực hiện chốt quyền 2 trong 1 tương tự như vầy. Lập luận của họ là: tại thời điểm chốt quyền nhận cổ tức của đợt 2, do số cổ đang lưu hành k bao gồm số phát hành thêm của đợt 1 (chưa phát hành nên chưa giao dịch trên sàn, chưa lưu hành), nên giá tham chiếu nếu bị trừ thì cũng chỉ trừ trên số cổ đang lưu hành ban đầu. Lập luận của họ không phải là không có lý, tuy nhiên họ quên mất 2 điều:
– Tuy số cổ phát hành thêm trong đợt 1 chưa thực sự phát hành, nhưng về nguyên tắc người có tên trong d/s cổ đông được thưởng và được mua (giả sử chấp nhận mua) đã được hưởng mọi quyền lợi với tư cách là 1 cổ đông trên số cổ phát hành thêm đó. Mấy việc đóng tiền, đăng ký, lưu ký, báo cáo UBCKNN, NY bổ sung lên HNX… chỉ là thủ tục mà thôi. Ngay cả khi cty NY chậm trễ trong mấy cái thủ tục đó mà đến kỳ ĐHCĐ, người mua nói trên vẫn có quyền đi họp, đến kỳ nhận cổ tức, người mua vẫn được hưởng cổ tức. Cái này bạn có thể hỏi các bác quản lý.
– Thứ hai, mọi cổ NY trên sàn đều tuân thủ nguyên tắc đồng giá, tức là số cổ phát hành thêm, nếu hoàn thành mọi thủ tục lưu ký, NY bổ sung và chính thức được GD thì sẽ “xài chung” giá với số cổ có sẵn. Nếu giá cổ cũ = 15,3k/cổ ngày 15/01/2013 thì giá cổ mới cũng phải = 15,3k cổ, không thể là 16,3k/cổ. Không thể có chuyện giá cổ cũ thấp hơn số cổ mới 1k/cổ do cổ cũ bị trừ mức cổ tức, cổ mới thì không.
Điều thứ 2 này làm tui nhớ lại cái thời OTC phát triển, có ngân hàng mà 1 ông anh sống ở xứ “far far away” của tui nắm cổ, hình như là Đông Á Bank thì phải, trả cổ tức theo số tháng mà cổ đông nắm cổ. Ví dụ: nếu cổ đông mua cổ từ đầu năm thì ngân hàng trả đủ xxx đồng/cổ. Nếu mua từ giữa năm thì ngân hàng trả (xxx chia 2)/cổ, nếu mua từ tháng 11 thì ngân hàng trả (xxx nhân 2 chia 12)/cổ. Cách trả cổ rất phân biệt đối xử này, lạ thay lại được ĐHCĐ chấp thuận và cho là công bằng, cho dù người mua cổ từ giữa năm và cuối năm với mức giá khác xa người mua cổ từ đầu năm. Chung quy cũng chỉ vì sàn OTC là GD thỏa thuận, 0 buộc phải tuân thủ nguyên tắc đồng giá.
Quay lại mã PVS, người nắm cổ sẽ bị thiệt hại bao nhiêu tiền? Nếu lờ đi vụ thuế TNCN thì dễ thấy người nắm PVS thiệt 1k/cổ trên số cổ mới, tính gộp cả cũ lẫn mới thì là 0,5k/cổ. Nói PVS đã chốt quyền trả cổ tức 500 đồng/cổ thì chuẩn cmn hơn. Có thể nhiều NĐT không chú ý hay cho qua vì chứng trường đang tăng giá, nhưng đã là điều chỉnh kỹ thuật thì phải tính cho đúng, không liên quan gì đến chuyện giá tăng hay giảm được.
Tui còn nhớ bên HOSE có 1 quy tắc ngầm khi hướng dẫn cty NY thực hiện quyền, đó là đợt nào xong thì mới làm tiếp đợt khác. Tức là phát hành cổ mới (chốt ngày XR -> chờ TTLK thực hiện quyền -> HOSE NY số cổ mới) xong rồi mới làm tiếp đợt khác.
Giá sử PVS điều chỉnh lại cách phát hành tí xíu, ví dụ như đợt 1 chốt quyền mua 20:7 giá 10k/cổ, đợt 2 trả cổ tức 10% + thưởng 20:3 (tức 15%) cũng chỉ tính trên số cổ cũ thì NĐT sẽ thiệt hại lớn hơn. Rồi giả sử thêm là chứng trường k tăng như hiện nay thì bà con biết nhau ngay.
Có lẽ đây là 1 tiền lệ mới trên sàn HNX để các cty NY khác “học tập” theo, nếu như không bác nào chỉnh lại cho đúng!
Hoangthachlan 